Beeldenroute “Reynaert in het land van Staatsen en Spaansen”
Deze beeldenroute gaat over twee deelthema’s “Reynaert” en “Staatsen en Spaansen” die met elkaar verbonden zijn doordat beide thema’s zich afspelen in het Land van Hulst.
“Reynaert” verwijst naar het middeleeuwse dierenepos “Van den vos Reynaerde”. De legende vormt één van de hoogtepunten van de Nederlandse literatuur, waarin de listige vos Reynaert met zijn sluwe streken de waarden en normen uit die tijd een hak zet. Hulst verdient het predikaat “Reynaertstad” omdat Hulsterloo (= dorp Nieuw-Namen) en Absdale in het Reynaertverhaal voorkomen en de schrijver “Willem die Madock makede” waarschijnlijk een Hulstenaar was. Ook de hachelijke avonturen van Bruun de beer en Tibeert de kater spelen zich af in of nabij Hulst. In Hulst is vervolgens een Reynaert-traditie ontstaan, waarbij toneelvoorstellingen, optochten, fietstochten, autoroutes, straatnamen, verenigingen etc. een rol spelen. Om het geheel aan te kleden zijn een aantal Reynaertbeelden geplaatst in en om Hulst.
De Staatsen en Spaansen verwijst naar de 16e eeuw, toen de Nederlanden nog onderdeel waren van het katholieke Spaanse rijk. Via een opstand tegen de Spanjaarden, tijdens de Tachtigjarige oorlog, maakte men zich los van Spanje. Omdat de Nederlanden bestuurd werden door de Staten-Generaal, werden de Nederlandse troepen de 'Staatsen' genoemd, en de Spanjaarden uiteraard de 'Spaansen'. Eén van de belangrijkste frontlinies in deze oorlog bevond zich in Zeeuws-Vlaanderen, “De Staats Spaanse Linie”. De toen in Hulst aangelegde vestingwerken (stadswallen, bolwerken, contrescarpen, ravelijn en stadspoorten) domineren nog steeds de aanblik van Hulst. Hulst verdient daarom de naam Vestingstad. U zult op uw route diverse kleine Spaanse soldaatjes tegenkomen, genaamd “De Pagadders”. In een aparte route, speciaal voor kinderen, vertellen zij de geschiedenis van deze periode. Samen met de reeds aanwezige beelden vormen deze twee groepen van beelden het hart van de beeldenroute.
We starten onze route bij het Infopunt #Inulst in het 's Landshuis aan de Steenstraat 37, waar ook Museum Hulst is gevestigd.
Als u het pand verlaat gaat u rechtsaf richting de Grote Markt. Bij de H. Willibrordusbasiliek loopt u via het plein voor de ingang en het pad rechts van de kerk naar het eerste beeld.
“Het beduimelde boek” door Luc Ingels. Gravure in arduin met een oude tekst uit Reynaertverhaal met onderin een “bedietsel” (= levensles). Levenslessen maakten steeds deel uit van het middeleeuwse dierenepos.
U loopt vervolgens het kerkpad af naar rechts. Hier vindt u op de hoek van de kerktuin het beeld van Pastoor Omer Gielliet genaamd "Paus Franciscus" en de "Barmhartige Samaritaan" van Jan Tolboom. Loop rechtsaf tot de hoek van de Grote Markt – Steenstraat, naar het tweede beeld.
"Als de vos de passie preekt …." Door Kris Ferket. Diverse materialen. Het beeld geeft Reynaert de Vos weer, tezamen met 6 eenden. (Kris Ferket is een Vlaming, in Nederland zeggen we “boer, pas op uw kippen”. In Vlaanderen zegt men “boer, pas op uw eenden”
U steekt voorzichtig de straat over en loopt naar de hoofdingang van het oude monumentale Stadhuis (naast de toren). Indien het stadhuis is geopend (tijdens kantooruren), kunt u, (na aanmelding bij de receptie in de Gemeentewinkel aan de overkant) in het stadhuis in de hal drie beelden bewonderen. Ook herbergt het oude Stadhuis enkele mooie oude schilderijen in de trouwzaal en de raadszaal. Deze zijn te bezichtigen indien er geen vergaderingen plaatsvinden.
Voordat u het stadhuis binnengaat zie je aan de linkerzijde voor de ingang een fontein met namen van enkele kernen uit de gemeente Hulst. Dit was een cadeautje van de Rabobank aan de Gemeente Hulst. De namen van de kernen waren degene waar vóór de fusie de eerste Rabobanken gevestigd waren.
“De RABO fontein” . Door Ronny Ivens, Omlijsting: beton/ blauwe hardsteen, Bol: blauwe labrador (graniet) en Rooster: cortenstaal
In het stadhuis treft u:
“Het Beraad”. Door Reneé van Leusden. Bronzen beeld. Geplaatst bij de opening van het nieuwe gedeelte van het stadhuis en verwijzend naar het vele beraad nodig in het stadhuis.
”Vrouwe Justitia en Vrouwe Prudentia”. Twee klassieke houten beelden uit de 18e eeuw, afkomstig uit voormalig gemeentehuis St. Jansteen. Opdrachtgever mr. Gijsbrecht van Hoogendorp, die dit gemeentehuis liet bouwen.
“Gezicht op Hulst“. Door Cornelis de Vos d.d. 1628. Schilderij (olieverf op linnen). Het schilderij biedt een goede blik op het 17e eeuwse Hulst, zoals het er na de aanleg van de vestingwerken uit zag.
” Mozes en de Wetstafelen” Door Jacob Jordaens d.d. 1633. Schilderij (olieverf op linnen). Bekende middeleeuwse schilder.
U verlaat het stadhuis, loopt rechtsaanhoudend langs het stadhuis door de poort. U vindt daar naast de oude eikenboom het beeldje van een tonprater, geschonken door de Stichting Buutreedners Hulst vanwege het 33 jarig bestaan.
“De Tonprater”: Door Lonny v.Goethem naar een ontwerp van het logo van de Buutreedners Hulst door Evert Verwer. Materiaal Brons
U loopt vervolgens rondom, langs het oude en het daaraan verbonden nieuwe gedeelte van het stadshuis (steeds rechts aanhouden), totdat u bij het volgende beeld komt.
“De Fontein” Door Wies de Bles en Martin McNamara. De kelk en het water zijn vervaardigd in brons. De stroming is gestold in zijn beweging en verwijst naar de stad Hulst, als bedrijvige en energieke stad, omringd door water.
U loopt nu even terug en sla rechtsaf de Korte Bellingstraat in. Op het eind van deze straat loopt u het pad de Stadswal op en houdt daarbij rechts aan. U volgt het pad bovenop de Stadswal, ga vóór het restaurant/terras aan het eind met een pad rechts naar beneden. U slaat vervolgens linksaf en loopt door de Gentsepoort. Direct na de poort aan de rechterzijde vindt u het volgende beeld.
“Reynaertmonument” Door Anton Damen (1938). Bronzen beeld van Reynaert de vos met een achtergrond van Franse kalkzandsteen, die het hof van Koning Nobel toont. Beeld stelt een hofscène voor. Meer weten over Reynaert
U loopt aan de linkerzijde van de weg en gaat de binnenstad verder uit. Steek na het brugje over naar de rechterzijde. Bij het eerstvolgende kruispunt houdt u rechts aan. Op het voetgangersgedeelte voor restaurant Napoleon treft u het volgende beeld aan.
“Boze soldaten” Door Gerard Brouwer te Katwijk aan Zee. Bronzen beeld van twee soldaten uit de tijd van de Tachtigjarige oorlog. De karaktertrekken van beide soldaten zijn duidelijk zichtbaar.
U loopt terug richting de stad en blijft aan de linkerzijde van de weg lopen. Even verderop, waar de buitenvest en de stadswal beginnen staat het volgende beeld.
“Vaandeldrager en tamboer” Door Gerard Brouwer te Katwijk aan Zee. Bronzen beeld van twee legerfiguren ten tijde van 80-jarige oorlog.
We volgen nu net na het beeld, links het pad op de stadswal. U loopt over de Stadswal en kunt daarbij genieten van het mooie uitzicht op de oude Hulster binnenstad en landerijen buiten de stad. U loopt door tot het derde bolwerk, waar de restanten van de oude Bollewerckpoorte (in de volksmond Keldermanspoort) nog goed zichtbaar zijn. U loopt bovenlangs het Brederodebolwerk, omgetoverd tot een wel heel bijzondere en unieke speeltuin, een kunstwerk op zich.
“De Vindplaats”: Door Hendrike Huijsmans, gemaakt in polyester door PVB Zeeland, een Hulster bedrijf.
U loopt langs het doorkijkpaneel, dat u een beeld geeft van hoe deze ruïne er vroeger moet hebben uitgezien.
“Doorkijkpaneel”: Door Buro Kloeg, op basis van een maquette uit het Museum Hulst.
U houdt rechts aan en loopt aan het einde van het Brederodebolwerk naar beneden en links over de brug van de Keldermanspoort het plein op. Aan uw rechterkant net voorbij de Keldermanspoort vindt u het volgende beeld.
“Ravelijn” Door Kathleen Verhegge & Ronald de Maet. Beelden van brons met ondergrond van cortenstaal. Spaanse strijder (op het driehoekige ravelijn) naast een gezonken Spaans schip biedt het zwaard aan Frederik Hendrik (op de wal met lansen) ten teken van overgave van de Spanjaarden aan de Staatsen ten tijde van de 80-jarige Oorlog.
U loopt nu het pad naar beneden onder de Overdambrug door. Dit brengt u in de Nieuwe Bierkaai. Aan de kaaiwanden treft u net voor de brug een plaquette met daarop aangegeven, de bewaarde eeuwenoude restanten van de havenwerken, die bovenkwamen tijdens de werken.
“Plaquette Oude Haven”: maquette van hoe het in 1560 moet zijn geweest en hoe de Oude Haven nu vanaf 2012 is hersteld.
U loopt onderlangs de kade rondom het water waar u in de hoek een anker aantreft. Dit anker is in de jaren 70 op de Vismarkt geplaatst en diende toen al om aan te geven dat daar een haven was geweest. Het is altijd een speelobject geweest voor kinderen om op te klauteren. Op uw weg langs het water , waarop u de contouren van de oude haven ziet aangeduid met een pad, komt u langs een oude pomp en de oude hardstenen trap met stukken van de oude kademuur, die toegang tot het water gaf. Voor u ziet u een stalen brug, zowel voor fietsers als voetgangers met 4 op- en afgangen.
“De Passant”: Op ten Noord Blijdestein, architecten, bouw: VDS Staal&Machinebouw
U vervolgt uw weg naar de Spaanse trappen en komt in de kademuur een andere plaquette tegen, een soort reliëfwerk met een afbeelding van de Nieuwe Bierkaai. U neemt de Spaanse trap en loopt rechts door de Bierkaaistraat langs de nieuwe appartementen van de hand van architectenbureau Rothuizen. U komt daar het volgende beeld tegen.
“De Winkelde Vrouw”: door Kathleen Verhegge en Ronald Demaet, brons
Het beeld verwijst naar het winkelend publiek dat voor Hulst zeer voornaam is en is op deze plaats gezet omdat de directe omgeving van het beeld al eind 19e eeuw populair was om te winkelen. Vooral door het warenhuis Wilking en ook Morres Wonen , tegenwoordig te vinden aan de meubelboulevard, vond hier de oorsprong.
Na dit beeld komt u op de Vismarkt waar de horeca klaar staat om u te ontvangen.
U kunt ook via de verdedigingswerken aan de buitenzijde van de stadswallen de laatste twee beelden bezichtigen. U keert hiervoor na “De Winkelende Vrouw” terug, en sla rechts af de Dubbele Poort in. Loop onder de poort door en ga direct rechtsaf naar beneden. U neemt bij de Y-splitsing het linkse pad, dat aan de buitenzijde van het water ligt. Vervolg het benedenpad tot u bij houten trapjes (links) komt en via deze trapjes het bovenpad bereikt. U vervolgt dit pad (rechts aanhouden). Op het afhellende grasveld vindt u twee beelden.
“De torso” Door Guido Metsers. Wit natuursteen.
“De gevallen krijger” Door Guido Metsers. Uit 1956. Oorspronkelijk uit steen. In 2003 vervangen door bronzen exemplaar op stenen ondergrond. Herinneringsmonument aan slachtoffers WO-II.
U loopt via het bovenpad verder naar de Zoutestraat. Loop de straat in (rechts) en u komt terug de vestingstad in via de Graauwse/Bagijnepoort. Direct na de poort slaat u rechtsaf het Schuttersof in. U vervolgt deze weg via de Nieuwe weg. Bij de Moervaartstraat slaat u linksaf. U loopt rechtdoor (Bontehondstraat) tot u met een korte draai naar rechts op de Vismarkt komt. Tijd voor een drankje of een hapje, u vindt hier voldoende eet- en drinkgelegeneheden.